भाग ३
नोकरी’ टिकविण्यासाठी त्यांना व्हावे लागते व्यसनाधिन
हुक्का पेटविणाऱ्या मुलांची शोकांतिका
पुणे : शहरातील उच्चभ्रू समाजातील युवक मौजमजा, चैन करण्यासाठी हुक्का पार्लरमध्ये येऊन व्यसन करताना आढळतात. तर दुसऱ्या बाजुला पार्लरमधील हुक्का पेटवून देण्याचे काम करणारे केवळ नोकरी टिकावी म्हणून अवघ्या वीस बावीस वर्षातील युवक कधी व्यसनाच्या आहारी जातात हे त्यांना सुध्दा कळत नाही. ही खरी समाजातील शोकांतिका असल्याचे दिसून येते.
शहरातील विमाननगर, कल्याणीनगर, कोरेगाव पार्क, मुंढवा, कोंढवा, बाणेर, औंध, कात्रज,कोथरुड, वारजे, सिंहगड रस्ता, हिंजवडी, रावेत, थेरगाव, रहाटणी अशा परिसरातील हॉटेल्समध्ये वेटरचे काम करणारी मुले हुक्कापेटविण्याचे काम करतात. हुक्का चांगला पेटण्यासाठी ही मुले आधी स्वत: हुक्का ओढतात. पार्लरमध्ये अनेकजण शौक किंवा व्यसनामुळे हुक्का ओढण्यासाठी येतात. अशा डझनभर ग्राहकांचे हुक्के पेटविण्यासाठी त्यांना रात्रभर हुक्क्याचे झुरके ओढावे लागतात. त्यामुळे ते नकळत कधी व्यसनाच्या आहारी जातात हे त्यांना कळतच नाही. या व्यसनाधिनतेमुळे त्यांचे गाल आत तर डोळे खोलवर गेलेले दिसतात.रात्रभर झोप नसते. दिवसा काही तास झोप घेतल्यानंतर पुन्हा नोकरी टिकविण्यासाठी कामावर जावे लागते. त्यामुळे हे कामगारच अधिक नशे मध्ये असतात. हुक्क्यासाठी लागणारे कोळशाचे पेटते निखारे देणे, ग्राहकाला हुक्का ओढताना किक बसली नाही कि पुन्हा दुसरा हुक्का आणून देणे. तो हुक्का चांगला व्हावा म्हणून भराभर हुक्क्याचे झुरके घेणे त्यांचे रात्रभर सुरू असते. श्रीमंत कुटुंबातील व्यसनाधिन गेला तर त्याला परत व्यसनमुक्ती केंद्रात ठेऊन त्यांना व्यसनमुक्त करणे शक्य असते. मात्र कुटुंबाचा आधार असलेल्या मुलांचे भविष्य काय असा प्रश्न पडल्याशिवाय राहत नाही. अशा मुलांना व्यसनामुळे इतर आजार ओढवल्यास त्यांना कामावरून काढून टाकले जाते. अशा असंख्य युवकांचे पुढे काय होते, असा प्रश्न पडतो. मात्र, याची काळजी ना सरकारला ना पोलीसांना असते. कित्येक पिढ्या व्यसनाधितेमध्ये अडकुन आपले आयुष्य संपवितात. या मध्ये शौक म्हणून श्रीमंत आणि पोटासाठी नोकरी म्हणून काम करणारे गरीब या दोन्ही वर्गातील युवकांचे आयुष्य बरबाद होते. यावर कायमस्वरुप उपाययोजना कधी होणार हा खरा प्रश्न आहे.
“ हुक्का पेटविणारी मुले खरीच व्यसनाधिन झाल्याच्या अनेक घटना आहे. मात्र त्यांना व्यसनमुक्ती केंद्रात येऊन उपचार घेणे परवडत नाही.अशा मुलांचे भविष्य अंधकारमयच असते.सरकारने मोफत व्यसनमुक्ती केंद्र सुरू करण्याची आवश्यकता आहे. “
’ – अजय दुधाने, संचालक, आनंदवन व्यसनमुक्ती केंद्र,पुणे
“कंपनीत हाऊस किपिंगचे काम करत होता. लॉकडाऊनमुळे काम गेले. त्यामुळे पर्याय नव्हता म्हणून हॉटेलमध्ये वेटरचे काम करतो. मात्र आलेल्या ग्राहकांना हुक्का पेटवून द्यावा लागतो. याचे व्यसन झाले आहे. ग्राहकांना हुक्का पेटवता पेटवता तो ओढत नाही तो पर्यंत बरे वाटत नाही.’’ – सुनिल ( नाव बदलले आहे) वेटर,